نظام رده بندی سنی ESRA چیست؟

معرفی نظام رده بندی سنی بازی های رایانه ای

از ابتدای تاسیس بنیاد ملی بازی­های رایانه­ای در سال 1386، تدوین نظامی با عنوان نظام ملی رده بندی سنی بازی­های رایانه­ای(Entertainment Software Rating Association) در دستور کار قرار گرفت که وظیفه آن نظارت بر محتوای بازی­ها و مشخص کردن رده سنی مناسب برای هر بازی بود.

در همین راستا در سال 1387 پژوهشهایی با سه رویکرد مطالعاتی از جمله روانشناسی، جامعه شناسی و علوم و معارف اسلامیبا همکاری اساتید مجرب دانشگاهی انجام شد. نتیجه تحقیقات و پژوهش­های یکساله ESRA در خصوص بازی­های رایانه­ای، 9 جلد که بالغ بر 1420 صفحه است، شد.

پس از انجام پژوهش­ها و طبقه بندی محتواهای آسیب­رسان در بازی­ها، نظام رده­بندی سنی کار اجرایی خود را از ابتدای سال 88 آغاز نمود و از آن پس صدور مجوز نشر بازی­ها منوط به بررسی بازی­ها در این نظام و تعیین رده سنی مناسب هر یک از بازی­ها شد.

نظام رده بندی سنی بازی­ها در ابتدا فقط بازی­هایی را که بر روی رایانه­ها و کنسول­های PS1 و PS2 قابلیت اجرا داشتند را رده­بندی سنی می­کرد که با گذشت زمان رده­بندی بازی­ها برای کنسول­هایXbox 360 و PS3 را نیز شروع کرد. همچنین در اوایل سال 94 با گسترده شدن بازی­های موبایلی(بازی­هایی که بر روی سیستم عامل­های Android و IOS) و فراگیر شدن این بازی­ها در بین اقشار مختلف جامعه، ESRA رده­بندی سنی این بازی­ها را نیز در دستور کار خود قرار داد.

همچنین در اواسط سال 1394، نظام رده بندی سنی بازی های رایانه ای بعد از ماه ها پیگیری در شورای فرهنگ عمومی کشور مصوب شد.


گروه های سنی ESRA

رده های سنی ESRA به 5 دسته اصلی تقسیم شده اند ، که این رده های سنی بر اساس خصوصیات جسمی-حرکتی، خصوصیات عقلی-ذهنی، خصوصیات عاطفی و اجتماعی که باعث ایجاد تفاوت در گروه های سنی می شوند، تشکیل شده اند. گروه های سنی ESRA شامل 5 گروه اصلی می شود که عبارتند از:


  1. رده 3+: 3 سالگی و بالاتر
  2. رده 7+: 7 سالگی و بالاتر
  3. رده 12+: 12 سالگی و بالاتر
  4. رده 15+: 15 سالگی و بالاتر
  5. رده 18+: بالای 18 سال






پیکتوگرام های محتوایی:

یکی از فعالیتهایی که از ابتدای سال 95 توسط نظام ESRA جهت افزایش آگاهی خانواده ها در حوزه بازی های ویدئویی انجام می گیرد، مشخص کردن شدت تأثیرگذاری محتواهای آسیب رسان بازی ها بر روی مخاطبان خود از طریق امتیاز دهی به هر یک از محتواهاست، که بوسیله درج پیکتوگرام های محتوایی بر روی بسته بندی بازی ها به اطلاع خانواده ها می رسد و آنها می توانند در هنگام خرید بازی با دقت به این پیکتوگرام ها از شدت تأثیرگذاری هر یک از محتواهای آسیب رسان آن بازی مطلع شوند.




عوامل شکل گیری ESRA

پس از تشکيل بنياد ملي بازيهاي رايانه‌اي در ايران، همواره"فرهنگ استفاده مطلوب از بازي هاي رايانه اي" به عنوان يک هدف اساسي و مهم تعيين شد. علت انتخاب چنين هدفي در ايران، بهره‌مندي از قدرت آموزشي و تاثيرگذاري بازي‌هاي رايانه‌اي و دور شدن از احتمال ابتلا به اختلالات روحي و رواني و آسيب‌هاي منجر به استفاده نامناسب از آن بود. اما چه عواملي باعث شکل‌گيري نظام رده بندي سني بازي‌ها شد:

عدم وجود الگوی مناسب در استفاده از بازيها
تأثیرات سوء جسمانی و روانی بازی‌های رایانه‌ای
استفاده هژمونیک نظام سرمایه‌داری از بازی‌ها در جهت تاثیرگذاری فرهنگی-اجتماعی
نگرانی والدین و عدم اطلاع آنها از محتواهای نامناسب این رسانه جدید تعاملی
نگاه باشد یا نباشد و حاکم بودن رویکردی انفعالی در این عرصه
سازمان ESRA


کلمه ESRA مخفف Entertainment Software Rating Association می باشد. نظام ESRA، پس از انجام تحقیقاتی تقریبا یکساله، رده بندی سنی بازی های رایانه ای را از سال 1388 زیر نظر بنیاد ملی بازیهای رایانه ای آغاز کرد. براي تدوين اين نظام، سعي شده است در مرحله اول با تكيه بر نظريه‌هاي موجود در علوم مختلف و مرتبط با اين موضوع، بستري با پشتوانه علمي مناسب ايجاد گردد تا در مراحل اجرايي اين نظام و انجام تحقيقات ميداني، ميزان تصحيحات به حداقل برسد.

این سازمان، بازیها را براساس محتواهای آسیب زایی که از سه دیدگاه روانشناسی، جامعه شناسی و علوم و معارف اسلامی بر گرفته شده است، رده بندی سنی می کند. شرکت های ناشر بازی در ایران، فقط می توانند بازی هایی را که مورد بررسی این نظام رده بندی سنی قرار گرفته اند و دارای مجوز می شوند، به طور قانونی برای فروش در بازار توزیع کنند. برخی بازی ها نیز به دلیل عدم انطباق با فرهنگ اسلامی-ایرانی، خطوط قرمز شرع، ملاحظات سیاسی و ... مجوز ورود به بازار را دریافت نمی کنند.

محتواهای اصلی آسیب رسان مورد بررسی سازمان ESRA که بر مبنای دیدگاه های روانشناسی، جامعه شناسی و علوم و معارف اسلامی شکل گرفته اند، شامل، ترس، خشونت، نقض ارزش های دینی، نابهنجارهای اجتماعی، محرک های جنسی، مواد مخدر، مشروبات الکلی و دخانیات و قمار می باشند.

رده های سنی ESRA به 5 دسته اصلی که شامل رده های +3، +7، +12، +15 و +18 می باشد، تقسیم شده اند ، که این رده های سنی بر اساس خصوصیات جسمی-حرکتی، خصوصیات عقلی-ذهنی، خصوصیات عاطفی و اجتماعی که باعث ایجاد تفاوت در گروه های سنی می شوند، تشکیل شده اند.