نقش بازی‌های ویدیویی در تقویت ارتباط مادران با فرزندان و کاهش استرس
نقش بازی‌های ویدیویی در تقویت ارتباط مادران با فرزندان و کاهش استرس

دنیایی برای همه!

در پژوهشی که دانشگاه سنترال کوئینزلند (CQUniversity) انجام داده است روشن شده ماد‌ران به سه دلیل عمده برقراری ارتباط عمیق‌تر با فرزندان، کاهش فشارهای روزمره و ایجاد چالش ذهنی به بازی‌های ویدیویی روی می‌آورند. این گزارش بر پایه مصاحبه با چند مادر گیمر و یافته‌های علمی به واکاوی این پدیده اجتماعی می‌پردازد.


۱. تجربه‌ای مشترک برای مادر و کودک

کریستال ویلیامز از ساکنان راک‌همپتون توضیح می‌دهد که چگونه شب‌ها کنار پسر پنج‌ساله‌اش می‌نشیند و در نقش سوارکار و شکارچی گنج، با هم دنیای مجازی را کاوش می‌کنند:

«من اجازه می‌دهم او از تپه‌ها بدود، سوار اسب شود و برایم از درخت‌ها، حیوانات و گل‌هایی که یافته است تعریف کند. این ساده‌ترین و صمیمی‌ترین راه برای ارتباط با اوست.»

این تجربه مشترک نه‌تنها پیوند عاطفی را تقویت می‌کند بلکه موجب می‌شود کودک در کنار سرگرمی مهارت‌های هماهنگی دست و چشم، تفکر راهبردی و حل مسئله را نیز تمرین کند.


۲. کاهش استرس و فرار ذهنی

بازی‌های ویدیویی به‌ویژه پس از یک روز پراسترس برای مادران فرصتی فراهم می‌آورند تا از دغدغه‌های روزمره فاصله بگیرند:

«خستگی که بعد از کار روی شانه‌ها سنگینی می‌کند، با ورود به یک دنیای مجازی به‌سرعت فروکش می‌کند و احساس رهایی ذهنی به همراه دارد.»

پژوهش CQUniversity نشان می‌دهد این «فرار ذهنی» از فشارهای روزانه، یکی از اصلی‌ترین انگیزه‌های مادران گیمر است.


۳. چالش کلیشه‌ها و پیش‌فرض‌ها

دکتر فی هیزل‌گریو، یکی از محققان این پروژه، خاطرنشان می‌سازد که هنوز کلیشه‌هایی درباره «گیمر»ها  به‌ویژه مردان جوان  در ذهن عمومی وجود دارد.

«از دهه ۱۹۸۰ به بعد تصویری از پسران و مردان جوان در اتاق‌های تاریک و پشت کامپیوتر شکل گرفت که تا دیروز دست‌نخورده بود. امروز می‌دانیم نیمی از گیمرهای استرالیا زن هستند، اما ماد‌ران همچنان باید با این برداشت‌های قدیمی دست‌وپنجه نرم کنند.»

مشخص شده است مادرانی که بازی می‌کنند، علاوه بر لذت‌جویی شخصی به نوعی با این کلیشه‌ها مبارزه می‌کنند و نشان می‌دهند که بازی‌کردن می‌تواند یک فعالیت متنوع و میان‌رشته‌ای باشد.


۴. امنیت آنلاین و نقش مادری

تحقیقات دیگر نشان می‌دهد بیش از نیمی از کودکانی که به‌طور آنلاین بازی می‌کنند، آرزو دارند والدین‌شان همراهشان وارد بازی شوند. این مشارکت والدین:

  • سطح ایمنی را افزایش می‌دهد؛

  • امکان گفت‌وگوی مستقیم درباره مدیریت زمان صفحه‌نمایش و رعایت نکات امنیتی را فراهم می‌سازد؛

  • مهارت‌های فناوری و سواد رسانه‌ای کودک را تقویت می‌کند.

دکتر مدیسون کلارکوفسکی از دانشگاه فناوری کوئینزلند تأکید می‌کند:

«بازی، شکل بنیادین فعالیت انسان است و حق هیچ گروه خاصی نیست. دسترسی ساده‌تر به بازی‌ها سدهای اجتماعی را شکست و اکنون شاهد مشارکت گسترده‌تر مادران هستیم.»


۵. گسترش ارتباطات فرامرزی

شانون اسکوفیلد، مادر دو کودک و از فعالان انجمن‌های گیمینگ آنلاین می‌گوید:

«در جریان بازی‌های آنلاین با مادرانی از سرتاسر دنیا آشنا شده‌ام. در فضایی غیررسمی درباره بیماری فرزندان، روش‌های تربیتی و راهکارهای روزمره صحبت می‌کنیم. این تبادل تجربیات باعث می‌شود هم در دنیای مجازی و هم در دنیای واقعی ثروتی از آگاهی به‌دست آوریم.»


نتیجه‌گیری و توصیه‌ها

بنا بر شواهد و دیدگاه کارشناسان، بازی‌های ویدیویی می‌توانند ابزاری مؤثر برای:

  1. تقویت رابطه مادر و کودک؛

  2. کاهش استرس و آرامش ذهنی؛

  3. افزایش ایمنی و سواد دیجیتال؛

  4. گسترش شبکه‌های حمایتی بین‌المللی.

پیشنهاد می‌شود مادران علاقه‌مند:

  • قواعد مشخصی برای مدت زمان بازی در نظر بگیرند،

  • در کنار سرگرمی، بحث و تبادل نظر درباره ایمنی آنلاین را فراموش نکنند،

  • با سایر مادران در انجمن‌ها و شبکه‌های اجتماعی تخصصی در ارتباط باشند،

  • اجازه دهند بازی به فرصتی برای پس‌انداز انرژی ذهنی و تقویت مهارت‌های فرزند تبدیل شود.

بدین‌سان، می‌توان هم از مزایای تربیتی و سرگرمی بازی‌های ویدیویی بهره برد و هم نقش مادری را با تأمل و آگاهی بیشتر ایفا کرد.




محمدصادق شریعتی