تحول شگفتانگیز صنعت بازیهای ویدیویی: حالا دیگر فقط سرگرمی نیست!
صنعت بازیهای ویدیویی به سرعت در حال رشد است و به شبکهای گسترده از فناوریهای مختلف تبدیل میشود. چیزی که زمانی صنعتی نسبتاً ساده و مبتنی بر کامپیوترها، کنسولها، فروش فیزیکی بازیها و ناشران بزرگ بود، حالا پلتفرمهای متعدد، هوش مصنوعی و اکوسیستمهای مبتنی بر ابر را در بر میگیرد.
بازی کردن دیگر صرفاً یک سرگرمی نیست؛ به بخشی جداییناپذیر از بافت اجتماعی و فرهنگی جوامع کشورهای پیشرفته تبدیل شده و بر روابط، فرهنگ، مد و نحوه گذراندن اوقات فراغت مردم تأثیر میگذارد.
در این مقاله به بررسی عناصر تاثیرگذار آینده این صنعت خواهیم پرداخت.
بازیهای ابری (Cloud Gaming): دروازهای به سوی مخاطبان جدید
سرویسهای ابری، دسترسی به بازیها را دموکراتیزه کردهاند. قبلاً، بازی کردن نیازمند دسترسی به کنسولهای گرانقیمت، بازیهای تکی با قیمت بالا و گاهی اوقات کامپیوترهای قدرتمند بود.
اما حالا سرویسهای ابری به افراد اجازه میدهند بازیها را مستقیماً روی تقریباً هر دستگاهی که صفحه نمایش دارد (مانند تلفن هوشمند یا تبلت) استریم کنند. این یعنی دیگر نیازی به خرید کنسولهای مختلف یا تجهیزات گرانقیمت نیست.
با پلتفرمهایی مانند Xbox Cloud Gaming ،NVIDIA GeForce NOW و دیگر گزینهها، گیمرها به انبوهی از بازیها دسترسی دارند که میتوانند در هر زمان و مکانی بازی کنند. البته، کنسولهای سنتی و کامپیوترهای شخصی همچنان محبوبیت زیادی دارند و بخش مهمی از دنیای بازی هستند.
سهولت و هزینه پایین سرویسهای ابری، درها را به روی بازیکنان جدیدی باز کرده که شاید قبلاً به دلیل قیمت بالا، از این دنیا دور مانده بودند، بهویژه در بازارهای نوظهور. بازیهای ابری مانع سختافزاری را از بین میبرند و فاصله بین علاقه به بازی و شروع آن را کوتاه میکنند، که میتواند جمعیت جهانی گیمرها را به طور قابل توجهی افزایش دهد.
مدلهای اشتراکی: جایگزینی برای مالکیت؟
در کنار سرویسهای ابری، مدلهای اشتراکی به روشی استاندارد برای دسترسی به بازیها تبدیل شدهاند. سرویسهایی مانند Xbox Game Pass و PlayStation Plus با دریافت هزینه ماهانه ثابت، دسترسی به صدها بازی را فراهم میکنند که بسیار ارزانتر از خرید تکتک بازیها در گذشته است.
برای بازیکنان، این یعنی تنوع بسیار زیاد با هزینه کم. برای توسعهدهندگان و ناشران، این مدل درآمدی پایدار را تضمین میکند. حالا به جای تمرکز بر فروش یک بازی، تعامل بازیکن به عامل اصلی موفقیت تبدیل شده است: اینکه بازیکن چقدر زمان صرف بازی میکند، هر چند وقت یکبار به بازی برمیگردد و چقدر احتمال دارد اشتراک خود را تمدید کند، شاخصهای جدید ارزش هستند.
این دیدگاه ارزشمحور منجر به ظهور بازیهای «همیشهسبز» (evergreen) شده است؛ بازیهایی که برای تکامل در طول زمان طراحی شدهاند، محتوای آنها به طور منظم بهروز میشود و مدلهای فصلی، بازیکنان را به طور مداوم درگیر نگه میدارند. با این حال، مهم است بدانیم که مدلهای اشتراکی هنوز به طور کامل جایگزین خرید سنتی بازیها نشدهاند.
تأثیر هوش مصنوعی (AI) بر توسعه بازی
هوش مصنوعی در حال تغییر نحوه بازی کردن و همچنین نحوه ساخت بازیها است. از AI برای خلق محیطها، متحرکسازی شخصیتها و تست کد با کارایی فوقالعاده بالا استفاده میشود. هوش مصنوعی همچنین به بهبود و پیشرفت داستانسرایی کمک میکند.
با طراحی روایت مبتنی بر هوش مصنوعی، خطوط داستانی چندشاخه و گفتگوهای پویا میتوانند در لحظه با انتخابهای بازیکن تطبیق پیدا کنند. این امر تأثیر عظیمی بر سرعت و هزینه تولید دارد، زیرا استودیوهای کوچکتر میتوانند با استفاده از AI، سریعتر نمونههای اولیه بازی را بسازند و محتوایی تولید کنند که قبلاً سالها طول میکشید.
شرکتهای بزرگتر نیز از هوش مصنوعی برای شخصیسازی تجربه کاربر استفاده میکنند، مثلاً با تنظیم سطح دشواری یا تغییر روایت بر اساس رفتار بازیکن. اما مانند بسیاری از کاربردهای خلاقانه AI، این پیشرفتها سوالاتی را در مورد قانونی بودن، نقض کپیرایت، مالکیت اثر، اصالت و نیروی کار مطرح میکند.
باید بدانید که...:
درآمد صنعت بازیهای ویدیویی (حدود ۱۸۴ میلیارد دلار) بیشتر از مجموع درآمد صنعت فیلم (حدود ۳۳.۹ میلیارد دلار) و موسیقی (حدود ۲۸.۶ میلیارد دلار) است!
محتوای تولید شده توسط کاربران (User Generated Content - UGC)
امروزه، محتوای تولید شده توسط کاربران (UGC) یکی از ویژگیهای مهم بازیهاست که به بازیکنان اجازه میدهد بازیها، شخصیتها، مراحل و پوستههای (skins) خود را بسازند. این یعنی بازیکنان از مصرفکننده صرف به خالق و کنترلکننده تبدیل میشوند. پلتفرمهایی مانند Roblox ،Fortnite Creative و Dreams به بازیکنان اجازه میدهند دنیاهای خود را شکل دهند.
این دنیاها به اکوسیستمهای کاملی تبدیل میشوند که در آن سازندگان میتوانند از کارهایی که در این بازیها انجام میدهند، کسب درآمد کنند، طرفدار پیدا کنند و حتی مسیر شغلی خود را آغاز کنند. و ناشران بزرگ نیز به این روند توجه کردهاند.
بسیاری از ناشران بزرگ سرمایهگذاری زیادی روی پلتفرمهای UGC میکنند یا ابزارهای ساخت محتوا را در بازیهای خود تعبیه میکنند. به عنوان مثال، شرکت Epic Games به طور مداوم Fortnite را به یک مرکز خلاقیت با ابزارهای تقسیم درآمد برای سازندگان تبدیل میکند.
بازیکنان دیگر فقط نمیخواهند بازی کنند؛ آنها میخواهند بازیها را به عنوان شکلی از ابراز وجود، شخصیسازی کنند و استودیوها با ارائه ابزارها و بازارچهها به این خواسته پاسخ میدهند. مفهوم «تولیدکننده-مصرفکننده» (Prosumer) شکل گرفته است، جایی که تولیدکنندگان و مصرفکنندگان با هم تعیین میکنند که بازیها چگونه ساخته، مصرف و تجاریسازی شوند.
بازی بینپلتفرمی (Cross-Platform) یک ضرورت است
دوران بازیهای تکنفره و منزوی به سر آمده است؛ امروزه گیمرها انتظار دارند با دوستان خود بازی کنند، فارغ از اینکه هر کدام از چه دستگاهی استفاده میکنند. پشتیبانی از بازی بینپلتفرمی (Cross-platform) و پیشرفت بینپلتفرمی (Cross-progression) ویژگیهای ضروری برای بازیهای چندنفره هستند. بازیکنان میخواهند بدون وقفه به پیشرفت، خریدها و دستاوردهای خود در هر دستگاهی (کنسول، کامپیوتر یا موبایل) دسترسی داشته باشند.
بازیها به مثابه قلمرو فرهنگی و اجتماعی
بازیها بسیار فراتر از تعامل یک فرد با یک شبیهسازی شدهاند؛ اکنون به یک حوزه اجتماعی و فرهنگی تبدیل شدهاند که افراد در آن ملاقات میکنند، گفتگو میکنند، خلق میکنند و در رویدادها شرکت میکنند.
کنسرتهای درون بازی، همکاری با برندها، اکران فیلم و جلسات پرسش و پاسخ زنده، بهویژه در تجربیات «شبهمتاورس» (metaverse-lite) مانند Fortnite و Roblox، به امری عادی تبدیل شدهاند. این پلتفرمها مکانهای ملاقات اجتماعی هستند که بازیکنان نه تنها در آن بازی میکنند، بلکه با هم وقت میگذرانند.
حتی بازیهای سنتیتر نیز با افزودن ویژگیهای اجتماعی، مانند حالتهای عکاسی درون بازی با فیلترهای قابل اشتراکگذاری یا مأموریتهای همکاری تیمی (co-op) که برای گروههای دوستانه طراحی شدهاند، خود را با این چشمانداز در حال تغییر تطبیق دادهاند. شبکههای اجتماعی که نقش برجستهای در جامعه دارند، و بازیها به طور فزایندهای در هم تنیده میشوند.
برندها و هنرمندان نیز متوجه این تغییر شدهاند و از این فرصت برای دستیابی به مخاطبان به روشهای فراگیر استفاده میکنند. از پوستههای برند Balenciaga در Fortnite گرفته تا کنسرت مجازی Travis Scott در Fortnite که ۲۷ میلیون بیننده داشت، بازیها به کانال مهم دیگری برای تعامل فرهنگی تبدیل شدهاند.
ارزشها، اخلاق و مسئولیتپذیری
اخلاق، تنوع و سایر ویژگیهای اجتماعی در سراسر جامعه اهمیت بیشتری پیدا کردهاند و برای نسلهای جوانتر بسیار مهم هستند؛ صنعت بازی نیز از این قاعده مستثنی نیست. بازیکنان دیگر نمیخواهند مصرفکنندگانی منفعل باشند و میخواهند بازیها نماینده هویت آنها باشند.
موضوعاتی مانند تنوع در طراحی شخصیتها و پایداری زیستمحیطی از نگرانیهای کلیدی گیمرها هستند. علاوه بر این، شفافیت در مورد نحوه کسب درآمد بازیها، مانند ویژگیهای «پرداخت برای برنده شدن» (pay-to-win) و «لوت باکسها» (loot boxes)، ضروری است و نظارت قانونی بر آنها در حال افزایش است.
شرکتهایی که بر تنوع در زمینههایی مانند فرهنگها، تجربیات و هویتها تمرکز نکنند، خطر از دست دادن مخاطبان نسل جوان را دارند که به این مسائل اهمیت میدهند.
حرف آخر
بازیهای رایانهای در به عنوان مشترکترین و مرسومترین نوع سرگرمی و فعالیت تعاملی بین نوجوانان در نظر گرفته میشود. صنعت بازی در جهان دیگر فقط مربوط به انجام بازی نیست؛ بخش بزرگی از نحوه معاشرت، جذب فرهنگ و ابراز هویت گروههای خاصی از مردم است. با ظهور بازیهای ابری، مدلهای اشتراکی، توسعه مبتنی بر هوش مصنوعی، محتوای تولید شده توسط کاربران و رواج بازیهای بینپلتفرمی، دنیای بازی بیش از هر زمان دیگری در دسترس، خلاقانه و به هم پیوسته شده است.
همزمان، بازیکنان انتظارات بیشتری از این صنعت در زمینه اخلاق، تنوع و شفافیت دارند. با ادامه تکامل بازیها، واضح است که این فقط یک سرگرمی نیست؛ بلکه نیروی فرهنگی قدرتمندی است که نحوه زندگی، ارتباط و خلق کردن بسیاری از مردم کشورهای توسعهیافته را شکل میدهد.
محمدصادق شریعتی